In april 2021 heeft de Europese Commissie de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) aangenomen en in november 2022 is de definitieve tekst van deze richtlijn voor verplichte duurzaamheidsrapportage vastgesteld. Het doel van deze nieuwe richtlijn is onder andere om investeerders meer in de richting van duurzame investeringen te bewegen, om zo duurzame en inclusieve groei te bewerkstelligen. Daarom moeten grote ondernemingen vanaf boekjaar 2025 verplicht over duurzaamheid gaan rapporteren.
Waarom wordt de CSRD ingevoerd?
Op internationaal niveau is een trend waarneembaar: ondernemingen dienen meer en meer oog te hebben voor ESG (Environmental, Social, Governance). Vanuit de Europese Unie is in de zogenoemde Green Deal de ambitie uitgesproken om in 2050 klimaatneutraal te zijn en tegelijkertijd toekomstbestendige economische groei te bevorderen die zorgt voor stabiliteit, werkgelegenheid en duurzame investeringen.
Ondanks het veelvoud aan initiatieven (door internationale organisaties) op dit gebied, ontbrak tot op heden een uniform stelsel van voorschriften voor duurzaamheidsverslaggeving. De kritiek van beleggers en andere belanghebbenden is dat daardoor “gerapporteerde informatie vaak onvoldoende betrouwbaar is of niet voldoende vergelijkbaar tussen ondernemingen”. Hierdoor is het voor ondernemingen, die zich willen onderscheiden op het gebied van duurzaamheid, moeilijk dit onderscheidend vermogen ook te laten zien.
De Europese Commissie heeft in de Europese Green Deal en in haar werkprogramma voor 2026 toegezegd een herziening van niet-financiële rapportage voor te stellen. De CSRD is hier onderdeel van.
Wat is het gevolg van deze nieuwe richtlijn?
Op 28 november 2022 is de definitieve tekst van de CSRD vastgesteld in het Europees Parlement. Hieronder een opsomming van de belangrijkste veranderingen ten opzichte van de huidige verplichtingen:
Uitbreiding van het aantal ondernemingen dat verplicht wordt tot duurzaamheidsverslaggeving
| Huidige EU-richtlijn (NFRD) | CSRD | |
| Wanneer van toepassing | Boekjaar 2018 | Januari 2024: Rapporterende entiteiten die reeds aan de NFRD onderworpen zijn, rapporteren in 2025 over data van 2024. Januari 2025: Grote rapporterende entiteiten die momenteel niet aan de NFRD onderworpen zijn, rapporteren in 2026 over data van 2025. Januari 2026: Beursgenoteerde MKB’s rapporteren in 2027 over data van 2026. |
| Op welke bedrijven van toepassing? | Grote instellingen van openbaar belang (OOB’s) met meer dan 500 medewerkers OOB: Beursgenoteerde bedrijven, banken en verzekeraars | Alle grote ondernemingen (aan twee van de drie criteria is voldaan) Balanstotaal: > 25mOmzet: > 50mWerknemers: > 250 |
| Hoeveel bedrijven vallen onder de richtlijn | EU: 11.600 NL: 115 | EU: 49.000 NL: > 2.000 |
Ook voor MKB ondernemingen die zelfstandig niet hoeven te voldoen aan de CSRD, kan worden gevraagd om niet-financiële informatie aan te leveren aan ondernemingen in de waardeketen die aan de CSRD moeten voldoen.
De inhoud van de vereiste te rapporteren duurzaamheidsinformatie wordt uitgebreid
De CSRD verplicht om als verslaggevingsstelsel de European Sustainability Reporting Standards te gebruiken bij de duurzaamheidsrapportage. De ESRS zijn door de European Financial Reporting Advisory Group (hierna EFRAG) opgesteld en inmiddels defintief gemaakt.
De ESRS benoemen in concept de volgende duurzaamheidsonderwerpen om over te rapporteren:
| Algemene informatie verschaffing | ||
| Bedrijfsmodel, -strategie en – beleid | KPI’s en doelen | Governance, risico management en interne beheersing |
| Beoordeling dubbele materialiteit en due diligence | Risico en kansen management | |
| Informatie over specifieke onderwerpen | ||
| Milieu | sociaal | Governance |
| Klimaatverandering | Eigen werknemers | Business conduct / zakelijk gedrag |
| Vervuiling | Arbeiders in de keten | |
| Water en marine bronnen | Invloed op gemeenschappen | |
| Biodiversiteit | Klanten en eindgebruikers | |
| Materiaalgebruik en circulaire economie | ||
In totaal bevat het voorstel circa 80 elementen waarover gerapporteerd moet worden, waarvoor ca 1.100 kwalitatieve en kwantitatieve datapunten noodzakelijk zijn. Later worden nog sector-specifieke standaarden en standaarden die zijn toegesneden op het MKB van kracht.
Verplichte assurance bij duurzaamheidsverslaggeving
Op grond van de CSRD geldt een controleverplichting voor duurzaamheidsinformatie. Om de betrouwbaarheid van duurzaamheidsverslaggeving te waarborgen, zal een beperkte mate van zekerheid (‘limited assurance’) verkregen moeten worden bij de duurzaamheidsinformatie in het jaarverslag. Dit kan later overgaan tot een verplichting tot het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid (‘reasonable assurance’) bij duurzaamheidsverslaggeving.
Duurzaamheidsinformatie is onderdeel van het bestuursverslag en onderworpen aan “digitale tagging” (XBRL)
Het is de bedoeling om duurzaamheidsinformatie als een duidelijk herkenbaar deel in het bestuursverslag te publiceren, om de leesbaarheid en identificatie van de duurzaamheidsverslaggeving te bevorderen.
Alle ondernemingen die aan de CSRD moeten voldoen, dienen hun jaarrekening en jaarverslag in Standard Business Reporting (SBR) te deponeren. SBR is de nationale standaard voor uitwisseling van alle bedrijfsmatige rapportages, zoals jaarrekeningen. CSRD voegt aan SBR een digitale taxonomie voor duurzaamheidsinformatie toe. Ondernemingen moeten de informatie vervolgens ‘digital taggen’.
Introductie van het dubbele materialiteits-concept
Met de CSRD-standaarden wordt het begrip ‘dubbele materialiteit’ geïntroduceerd. Dit concept geeft criteria om te bepalen welke duurzaamheidsinformatie in het verslag van de onderneming moet worden opgenomen. Met ‘dubbele’ wordt gedoeld op zowel de potentiële financiële impact op de onderneming als gevolg van duurzaamheidsrisico’s en kansen (van buiten naar binnen), als de impact van de onderneming op mens en planeet (van binnen naar buiten).
Ook Informatie toelichten over de waardeketen
In de standaarden wordt uitgebreid aandacht gevraagd voor de verantwoordelijkheid van alle ondernemingen in de waardeketen. Dit houdt in dat ondernemingen niet alleen over hun eigen prestaties op de ESG-thema’s moeten rapporteren, maar ook over dat van hun klanten en leveranciers. De exacte vereisten zullen per thema worden uitgewerkt door het EFRAG. Overigens is er begrip voor de complexiteit van het achterhalen van informatie uit de waardeketen. Vandaar dat de eerste drie jaar een beroep mag worden gedaan op een uitzonderingsregeling voor het niet kunnen achterhalen van (alle) informatie uit de waardeketen.
Zo rapporteert u conform de CSRD-richtlijnen
Het rapporteren over duurzaamheidsinformatie is voor veel ondernemingen nieuw en de informatiesystemen zijn daar vaak nog niet op ingericht. Bovendien wordt door meer informatie verwacht over de houdbaarheid van bedrijfsmodellen, ethisch handelen en de interne beheersing als het gaat om duurzaamheid. Een goede en tijdige voorbereiding is daarom enorm belangrijk zodat uw onderneming vanaf boekjaar 2025 ook daadwerkelijk kán rapporteren in overeenkomst met de CSRD-standaarden.
Hieronder is een overzicht opgenomen met stappen en belangrijke vragen die essentieel zijn om te komen tot betrouwbare en relevante rapportage.
Stappen van duurzaamheidsverslaglegging & leidende vragen
Stap 1: Aanwijzen van een verantwoordelijke functionaris
Stap 2: Duurzaamheidscriteria waaraan moet worden voldaan
Stap 3: Datakwaliteit en interne rapportage
Stap 4: Opstellen en publiceren rapportage van duurzaamheidscriteria
Meer informatie
De CSRD heeft verstrekkende gevolgen voor voornamelijk grote ondernemingen die nog niet verplicht zijn geweest om over niet-financiële informatie te rapporteren, maar ook kleinere organisaties die onderdeel zijn van de waardeketen van deze grote ondernemingen. Wilt u meer weten over de richtlijn, het rapporteren of heeft u andere vragen? Neem dan gerust contact met ons op voor vrijblijvend gesprek.