De coronacrisis heeft een diepe impact gehad op de manier waarop wordt gedacht over werken. Zo is onder meer voor velen duidelijk geworden dat werken en overleggen met collega’s prima mogelijk is zonder daarvoor de deur uit te moeten. Bijkomende voordelen zijn dat door het drastisch afgenomen aantal reisbewegingen in één klap het fileprobleem lijkt te zijn opgelost en dat de klimaatdoelen vanwege de teruggevallen CO2 uitstoot weer haalbaar lijken. Velen verwachten daarom dat ‘het nieuwe werken’ ook post-corona de norm blijft.

Het nieuwe werken kan per direct ook gevolgen hebben voor grensarbeiders. Met grensarbeiders doelen we vanuit Nederlands perspectief veelal op in België of Duitsland woonachtige werknemers die werken voor een in Nederland gevestigde werkgever. Voor hen zijn er bijzondere aandachtspunten bij de voorbereiding van de Nederlandse aangifte inkomstenbelasting over 2020, die hierna aan bod komen.

Akkoorden over belastingplicht

Werknemers zijn in de hoofdregel belast in het land waarin ze werken. In België of Duitsland woonachtige grensarbeiders die pre-corona 100% vanuit Nederland werkten voor hun Nederlandse werkgever, waren dus over hun volledige arbeidsinkomen in Nederland belastingplichtig. Door het vele thuiswerken vanwege de coronamaatregelen kunnen grensarbeiders voor de thuiswerkdagen echter belastingplichtig worden in het woonland. Dit kan voor zowel werknemer als werkgever grote gevolgen hebben.

Om recht te doen aan de bijzondere situatie, heeft Nederland met zowel België als Duitsland afspraken gemaakt over de toepassing van het belastingverdrag voor grensarbeiders. Als een grensarbeider aannemelijk maakt dat hij vanwege de coronamaatregelen thuis moest werken, mogen de thuiswerkdagen worden aangemerkt als werkdagen in het werkland waar de werknemer zonder coronamaatregelen zou hebben gewerkt. Hiermee wordt dus voorkomen dat de grensarbeider onbedoeld belastingplichtig wordt in zijn woonland.

Sociale zekerheidspositie

Binnen de EU geldt de hoofdregel dat een werknemer die in twee of meer lidstaten werkzaam is, altijd sociaal verzekerd is in zijn woonland als hij daar 25% of meer van zijn werkzaamheden verricht. Is daar geen sprake van, dan is de grensarbeider normaliter verzekerd in het land waarin zijn werkgever is gevestigd. Door het thuiswerken kan de sociale zekerheidspositie van de Belgische of Duitse grensarbeider dus omslaan van ‘verzekerd in Nederland’ naar ‘verzekerd in het woonland’.

Om deze vaak ongewenste situatie het hoofd te bieden, heeft de SVB als beleidsregel uitgevaardigd dat thuiswerken vanwege corona vanuit Nederlands perspectief geen gevolgen heeft voor de sociale verzekeringen. De grensarbeider kan dus zolang de beleidsregel geldt sociaal verzekerd blijven in het land waarin hij altijd was verzekerd. De Belgische (RSZ) en Duitse (DVKA) evenknieën van de SVB hanteren soortgelijk beleid.

Aandachtspunten voor de belastingaangifte en besparingskans

Bij de voorbereiding van de Nederlandse en Belgische of Duitse belastingaangifte over 2020 van de grensarbeider, is het belangrijk om stil te staan bij de mogelijke gevolgen van een gewijzigd werkpatroon vanwege de coronamaatregelen. Voor 2020 geldt dat mag worden geabstraheerd van de daadwerkelijke werkdagenverdeling indien en voor zover de werknemer vanwege de coronamaatregelen moest thuiswerken. Voor de aangifte mogen de thuiswerkdagen dus worden aangemerkt als werkdagen verricht in het gebruikelijke werkland.

Daarnaast kan de grensarbeider die vanwege de corona-gerelateerde thuiswerkdagen in 2020 meer dan 25% van zijn werkzaamheden vanuit zijn woonland verrichte, toch sociaal verzekerd blijven in zijn gebruikelijke werkland.

Navraag bij de SVB (specifiek het Bureau voor Belgische Zaken) leert dat de goedkeuringen inzake de verdeling van heffingsrecht én de sociale zekerheid afzonderlijk van elkaar mogen worden toegepast. Voor de 2020-aangifte kan het derhalve lonen om voor de verdeling van heffingsrecht geen gebruik te maken van de goedkeuring – en dus wél aan te sluiten bij de daadwerkelijke werkdagenverdeling – maar wel gebruik te maken van de goedkeuring inzake de sociale zekerheid. Daarmee kan mogelijk worden geprofiteerd van lagere belastingtarieven in zowel het woonland als het werkland (salary split), zonder mogelijk onwenselijke gevolgen op het gebied van de sociale zekerheid. Het is hierbij vanzelfsprekend wel verstandig om de financiële gevolgen van tevoren te inventariseren met een proefberekening. Laat u dus van tevoren goed adviseren.

Het is tot slot belangrijk om u te realiseren dat de hiervoor aan bod gekomen regelingen van tijdelijke aard zijn. In het post-coronatijdperk zullen de regelingen dus verdwijnen en zal thuiswerken onder de huidige hoofdregels wel leiden tot belastingplicht in het woonland en een verandering in het toepasselijke sociale zekerheidsstelsel. Dit heeft zeer ingrijpende gevolgen, zowel voor werknemer als werkgever. Het spreekt voor zich dat wij de ontwikkelingen daarom nauwlettend in de gaten houden.

Deel dit bericht: